Ile człowiek wytrzyma bez snu?

Mimo upływu czasu, sen pozostaje jedną z największych tajemnic ludzkości. Od stuleci sen jest przedmiotem natężonych badań naukowców. Eksperymenty związane z obserwacją mechanizmów snu bywają niebezpieczne! Jak długo człowiek może wytrzymać bez snu? Dowiedz się więcej!

Brak snu - kontrowersyjne eksperymenty

Jak długo człowiek może wytrzymać bez snu? Wszyscy wiemy, że sen jest niezbędny dla życia. Dlatego eksperymenty dotyczące deprywacji snu przeprowadzane z udziałem ludzi są dość kontrowersyjne. Zazwyczaj opieramy się więc na wynikach badań przeprowadzanych na zwierzętach. Oprócz tego często bierzemy pod uwagę różnego typu eksperymenty przeprowadzane na własną rękę, a także rekordy, np. rekord Guinnessa.

Tematyka ta jest niezwykle kontrowersyjna. Być może dlatego w Internecie krążą historie o rzekomym eksperymencie braku snu. Miał być on przeprowadzony w latach 40'tych ubiegłego wieku, w Związku Radzieckim. Według opowieści do wzięcia udziału w eksperymencie zmuszono więźniów, którym dodatkowo obiecano amnestię. By pozbawić więźniów snu zastosowano specjalny gaz. Efekty rzekomo były przerażające, a jednym ze skutków była nasilająca się autoagresja, a ostatecznie także śmierć. Historia ta to tylko wymysł, choć rzeczywiście efekty braku mogą być drastyczne.

Po raz pierwszy eksperymenty dotyczące braku snu przeprowadzane były na zwierzętach, w roku 1894. Rosyjska badaczka Maria de Manaceine pozbawiła snu szczeniaki. Zwierzęta po pięciu dobach zdechły. Kolejno rozpoczęto eksperymenty z udziałem ochotników. Jednym z nich był amerykański profesor ze stanu Iowa, który bez snu wytrzymał 90 godzin. Efekty braku sny widoczne były już w drugiej dobie, kiedy pojawiły się pierwsze halucynacje.

Z kolei w końcówce lat 50 odbyły się dwie ciekawe manifestacje. Mianowicie, dwóch DJ-ów w celu rozpowszechnienia akcji charytatywnej, postanowiło pozbawić się snu. Jeden z nich, Tom Rounds wytrwał aż 260 godzin. Rekord ten pobił nastolatek z Kalifornii, Randy Gardner, który w ramach szkolnego eksperymentu przeżył bez snu 264 godziny. Jednakże prawdziwy rekord Guinnessa należy do Maureen Weston, która nie spała 449 godzin. Ta ostatnia informacja nie jest jednak do końca potwierdzona!

Jakie są skutki braku snu?

Ze zadziwieniem czyta się informacje o rekordach, manifestacjach, eksperymentach. Warto jednocześnie zastanowić się, jakie były ich skutki w sensie zdrowotnym. Najczęściej w tym celu przywołuje się przypadek Gardnera, który przebywał pod obserwacją naukowca Williama C. Dementa. Całość eksperymentu została udokumentowana w dziele naukowym Dementa o nazwie „Psychiatric and EEG observations on a case of prolonged (264 hours) wakefulness”

Co ciekawe, zarówno sam Randy Gardner, jak i obserwujący go naukowiec, przekonywali opinię publiczną o pozytywnym przebiegu eksperymentu. Samopoczucie chłopca określano jako bardzo dobrze, podobnie jak jego funkcje poznawcze. Jednakże nawet proste zadanie, taki jak odejmowanie w pamięci, przerosło jego możliwości. Randy najzwyczajniej w świecie zapomniał, na czym to zadanie polegało. Ponadto już po czterech nieprzespanych nocach chłopiec doświadczył silnych halucynacji. Identyfikował siebie jako słynnego zawodnika amerykańskiego futbolu i rozmawiał ze znakiem drogowym.

Z kolei Peter Tripp, jeden ze wspomnianych DJ-ów radiowych, doświadczył skutków dużo bardziej negatywnych. Już na początku maratonu pojawiły się halucynacje i Tripp stopniowo zaczął popadać w stan przyrównywany do ciężkiego delirium. Po czterech dobach na sile przybrały problemy z pamięcią. Kolejno pojawiły się napady paniki i agresji, a także rozwijające się stany paranoidalne i silne rozdrażnienie. Co więcej, po 150 godzinach bez snu mózg Trippa zaczął pracować tak, jakby... spał. Wszystko to miało miejsce, pomimo że w rzeczywistości DJ nie przerwał czuwania. Po ośmiu dobach postanowiono zakończyć ten maraton braku snu, ze względu na stan Trippa.

Czy bezsenność zabija?

Warto pamiętać, że eksperymenty i maratony bez snu to coś zupełnie innego niż bezsenność. W przypadku bezsenności brak snu jest mimowolny, a chory często nie reaguje na środki nasenne. Tymczasem świadome pozbawienie snu, czyli deprywacja senna, najczęściej wymaga stosowania środków stymulujących bądź zwiększonej aktywności fizycznej i umysłowej w chwilach krytycznych. Mimo to, skutki pozostają równie niebezpieczne. Istnieje choroba, zwana rodzinną bezsennością śmiertelną. Jedną z ofiar choroby był Michael Corke, który zmarł w wieku 42 lat po sześciu miesiącach bezsenności.

Śmiertelna bezsenność rodzinna to genetyczna, nieuleczalna choroba mózgu. Tę rzadką chorobę wykryto u zaledwie 28 rodzin w skali globu. Choroba ujawnia się najczęściej w wieku od 30 do 60 roku życia. Chorzy doświadczają objawów podobnych, jak te opisywane w czasie eksperymentów. Pojawiają się więc halucynacje, problemy z pamięcią, a kolejno trudne do wytrzymania stany delirium. Co gorsza, nie istnieje lekarstwo mogące tę chorobę pokonać. Leki nasenne powodują u chorych stan nagłej śpiączki. Dlatego lekarze skupiają się przede wszystkim na tym, by poprawić choremu samopoczucie i uśmierzyć ból w ostatnich miesiącach życia.

Nie określono konkretnie, jaka jest bezpośrednia przyczyna śmierci osób cierpiących na chroniczną bezsenność. Jedynym wytłumaczeniem wydaje się być ogromne wycieńczenie organizmu i ograniczenie istotnych funkcji, niezbędnych na prawidłowego funkcjonowania i przeżycia. Według danych Poradni Zaburzeń Snu, wśród osób pozbawionych snu spada poziom ogólnego stanu zdrowia, w tym również zdrowia psychicznego. Ponadto bezsenność sprzyja rozwojowi innych chorób, takich jak choroby układu krążenia, reumatoidalne zapalenie stawów, otyłość, nadreaktywność pęcherza moczowego i inne (Klink, et al. Arch Intern Med. 1992;152:1634-1637).

Jak długo człowiek wytrzyma bez snu? Badania

Obecnie naukowcy rzadko podejmują się eksperymentów i badań nad deprywacją snu z udziałem człowieka. Wykonano jednak wiele badań na zwierzętach. Słynne jest szczególnie badanie Alana Rechtshaffena. W latach 80. ubiegłego wieku ten specjalista z Uniwersytetu Chicago przeprowadził eksperyment na szczurach. Pozbawił gryzonie snu, nie wykorzystując przy tym środków pobudzających. Zwierzęta zostały zmuszone do aktywności na krążku balansującym. W momencie jej przerwania, wpadały do wody i budziły się. Eksperyment potrwał dwa tygodnie i zakończył się śmiercią wszystkich gryzoni.

Zanim doszło do śmierci, pojawiła się znaczna utrata wagi pomimo spożycia większych ilości pokarmów. Zaobserwowano także nadżerki wewnętrzne. Co więcej, wzrósł poziom hormonu noradrenaliny, zwierzęcego neuroprzekaźnika. Jednakże, bezpośrednią przyczyną śmierci gryzoni była sepsa! W 2002 roku badacz postanowił ponowić eksperyment z wykorzystaniem metod nowoczesnych. Również tym razem szczury nie wytrzymały eksperymentu i zdechły. Nie stwierdzono jednak konkretnych uszkodzeń wewnętrznych, będących bezpośrednim skutkiem pozbawienia snu.

Obecnie naukowcy (np. Steven Feinsilver ze szpitala Lenox Hill) wskazują na istnienie tajemniczej substancji S. Istnieje prawdopodobieństwo, że podczas snu ta groźna substancja jest z organizmu usuwana. W przypadku braku snu gromadzi się i powoduje niebezpieczne zmiany w mózgu.

Nieprzespane noce? Skutki okiem eksperta

Jak pokazują przedstawione tu przykłady, z brakiem snu nie warto eksperymentować. I choć przerażająca historia o radzieckim eksperymencie nie jest prawdą - warto się bać i spać tyle, ile jest to zalecane. Jak przekonuje Steven Feinsilver, dyrektor medycyny snu w szpitalu Lenox Hill funkcjonowanie naszego mózgu jest szczególnie zagrożone brakiem snu. Jakie są objawy?

• pierwsze symptomy - gdy pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią, a sypiasz zaledwie kilka godzin w ciągu doby, to znak, że warto z tym skończyć.
  
  Co więcej, w takiej sytuacji mózg samoczynnie wprowadza się w stan uśpienia, czy tego chcemy czy nie. Może to nastąpić w każdym momencie w ciągu dnia. Osoba cierpiąca na brak snu nie zdaje sobie sprawy z wystąpienia takiej drzemki.

  Dlatego zadając sobie pytanie „jak długo człowiek może wytrzymać bez snu?” warto wziąć pod uwagę także liczne wypadki i tragedie, będące skutkiem tych niespodziewanych drzemek. Co więcej, te niebezpieczne objawy dają się we znaki już w pierwszych 24-godzinach braku snu. Co dzieje się później?
  
  

• 35 godzin bez snu - ciało migdałowe uwrażliwia się na negatywne bodźce. W zależności od indywidualnych uwarunkowań, mogą pojawić się zachowania agresywne, irytacja i ogólne problemy z prawidłowym funkcjonowaniem w grupie społecznej. Gdy stan ten jest długotrwały, brak snu może poskutkować znacznym pogorszeniem życia, w sensie społecznym.
  
  

• 48 godzin deprywacji - to właśnie w tym momencie pojawiają się opisywane już wcześniej halucynacje i stany paranoidalne. Warto pamiętać, że w jednym przypadku takie objawy mogą stanowić zabawny szczegół eksperymentu, w innym zaś mogą doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji. To kwestia bardzo indywidualna.
  
  Należy brać pod uwagę także przyczynę braku snu. Czy chodzi o bezsenność? Czy deprywacja senna powodowana jest oddziaływaniem środków pobudzających? Niektóre środki w połączeniu ze skutkami braku snu mogą wywoływać skutki wręcz katastrofalne.
  
  

• poza granicą - nie warto pozbawiać się snu, a już szczególnie groźny jest brak snu dłuższy niż 48 godzin. Niektórzy naukowcy wskazują granicę 100 godzin, jako moment zagrożenia śmiercią. Jedno jest pewne: organizm pozbawiony snu przestaje funkcjonować poprawnie, co może doprowadzić do zgonu.
  
  

Skutki braku snu - ciekawostki

W ostatnich czasach eksperymenty nad skutkami deprywacji snu nie zawsze przeprowadzane są w warunkach laboratoryjnych. Właściwie nie zachodzi nawet taka konieczność, ponieważ sami pozbawiamy się snu na rzecz nauki, kariery, zarobku. Łatwo można więc zaobserwować skutki braku snu na własnej skórze. Udowadnia to między innymi ciekawy eksperyment Juli Hembree, która fotografowała osoby w dwóch momentach: gdy są wyspane i kolejno po dwóch dniach braku snu. Jakie są wrażenia? Powiedzenie „sen dla urody” nabiera nowego znaczenia!

Wygląd osób pozbawionych snu przez 48 godzin naprawdę się zmienia. Przede wszystkim cera staje się szara i znikają zdrowe rumieńce. Pojawiają się nieestetyczne wory i cienie pod oczami. To właśnie w okolicach oczu nagląca potrzeba snu jest szczególnie widoczna. Nierzadko pojawia się także drobny trądzik na różnych częściach twarzy.

Jak długo człowiek może wytrzymać bez snu? Nie istnieje jednoznaczna odpowiedź na to pytanie. Czy w ogóle warto pozbawiać się snu? Brak snu jest niebezpieczny dla zdrowia, niewskazany dla urody i groźny ze względu na problemy z koncentracją. Ze snem nie warto więc eksperymentować! Kierowcy oraz osoby odpowiedzialne z zdrowie i życie innych szczególnie powinny się takich pomysłów wystrzegać.

Jeśli więc możesz się wysypiać, ciesz się i korzystaj ze zbawiennego działania snu! Gdy cierpisz na bezsenność, koniecznie zasięgnij porady specjalisty, by jak najszybciej zniwelować ten problem. Pamiętaj także, aby spać jakościowo i wybieraj tylko najlepsze poduszki, kołdry i pościel. Doskonałe tekstylia pościelowe i wypełnienia znajdziesz w naszym sklepie internetowym Pościel To.